این روزها کمتر کسی پیدا می شود که با چک سروکار نداشته باشد. در معاملات، خرید و فروش املاک، خودرو و... به وضوح می بینیم که چقدر از چک استفاده می شود. اما مشکلی که در این معاملات ممکن است بوجود آید این است که چک دریافت شده در تاریخ درج شده وصل نشود که در این مواقع باید با قوانین چک برگشتی آشنا باشید تا بتوانید آن را پیگیری کنید.
معمولا وصول کردن چک برگشتی دردسرهای زیادی دارد که ممکن است مدت ها وقت شما را بگیرد. در ادامه خواهیم گفت که در چه مواردی بانک، چک را برگشت می زند.
1- برداشتن تمام یا بخشی از موجودی حساب
صادرکننده چک نباید کلاً یا جزئاً وجهی را که به اعتبار آن چک صادر شده از حساب خود خارج نماید. در این مورد، مباشرت شخص صادرکننده در اخراج وجه از حساب ضرورتی ندارد و این اقدام می‌تواند با صدور چک در وجه ثالث و یا با بستن حساب، عملی شده باشد.
2- فقدان موجودی
نداشتن موجودی یا عدم کفایت آن شایع‌ترین موردی است که به جهت آن، بانک اقدام به صدور گواهی عدم پرداخت می‌نماید. ماده 5 قانون صدور چک مقرر داشته بانک فوراً کسری مبلغ چک برگشتی را در سامانه یکپارچه بانک مرکزی وارد می‌کند و سپس گواهینامهای را با کد رهگیری مندرج در آن به دارنده تحویل میدهد که همان گواهی عدم پرداخت است و به استناد آن میتوان به مراجع قضایی یا ثبتی جهت مطالبه وجه چک برگشتی مراجعه نمود.
3- دستور عدم پرداخت چک
گاهی وضعیتی رخ میدهد که وجه چک برگشتی از هر جهت قابل پرداخت می‌باشد، اما صادرکننده جلوی پرداخت آن را ضمن دستوری به بانک می‌گیرد. اگر عذر قانونی برای چنین دستوری موجود نباشد، دستور دهنده بابت صدور چک برگشتی محاکمه خواهد شد. در درخواستی که برای بانک به صورت کتبی نوشته می‌شود باید قید گردد که این دستور به علت گم شدن چک، سرقت یا جعل چک و یا به علت تحصیل چک از طریق کلاهبرداری، خیانت در امانت یا هر جرم دیگری صادر شده است.
از سوی دیگر، دستوردهنده وظیفه دارد پس از اعلام به بانک، نهایتاً ظرف مدت یک هفته گواهی تقدیم شکایت خود به مرجع قضایی را تحویل بانک دهد، در غیر این صورت بعد از یک هفته بانک به تقاضای ذینفع چک، از محل موجودی، وجه چک را پرداخت می‌کند.
4- صدور چک از حساب مسدود شده
هرگاه شخصی از حساب مسدود خود با علم به بسته بودن آن اقدام به صدور چک نماید، عمل وی در حکم صدور چک بی‌محل خواهد بود و حداکثر مجازات برای صادرکننده این نوع از چک برگشتی در نظر گرفته شده است.
5- تنظیم چک به شکل نادرست
اگر چک به گونه‌ای تنظیم شده باشد که بانک به عللی مانند قلم خوردگی یا عدم مطابقت امضاء و امثال آن از پرداخت وجه چک خودداری نماید، برای آن گواهی عدم پرداخت صادر می‌شود و صادرکننده باید در قبال این چک برگشتی پاسخگو باشد. بنابراین، امضای چک باید مشابه نمونه امضایی باشد که صاحب حساب به بانک تقدیم نموده یا اگر در متن چک خط خوردگی وجود دارد، باید پشت چک توضیحات لازم درج و امضاء شده باشد.
همانطور که دیدید موارد زیادی وجود دارد که ممکن است به برگشت خوردن چک منجر شود. برای اینکه بتوانید در اینگونه مواقع به خوبی اقدام کنید و در کمترین زمان ممکن به حق خود برسید لازم است با قوانین و تبصره های چک برگشتی آشنا باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم به سایت شهرداد مراجعه نمایید.